14-02-2017
Vrouwen vormen een minderheid van de forensisch psychiatrische populatie en vrijwel alle gebruikte instrumenten en behandelmethoden in de forensische zorg zijn ontwikkeld en onderzocht voor mannen. In 2012 is daarom een onderzoek gestart naar genderverschillen in de forensische psychiatrie. Meerdere forensische instellingen in Nederland en België werken hierin samen om de populatie vrouwelijke psychiatrische patiënten duidelijk in beeld te krijgen en te onderzoeken wat de belangrijkste verschillen zijn tussen vrouwelijke en mannelijke patiënten.
Een belangrijk doel van dit onderzoek is meer inzicht te verkrijgen dat gebruikt kan worden om de behandeling te verbeteren. Inmiddels zijn data verzameld van ruim 300 vrouwen en mannen en zijn er meerdere artikelen verschenen over dit onderzoek. Zo zijn de criminologisch kenmerken geanalyseerd en recent gepubliceerd in Panopticon(De Vogel & De Spa, 2015)en zijn meerdere onderzoeken uitgevoerd en gepubliceerd naar specifieke diagnoses, zoals de Borderline persoonlijkheidsstoornis (Karsten, de Vogel, & Lancel, 2015), Psychopathie (Klein Tuente, De Vogel, & Stam, 2014; De Vogel & Lancel, in druk) en Licht Verstandelijke Beperkingen (De Jong, Hogeveen, De Vogel, & Didden, 2014). In het algemeen kan worden geconcludeerd dat er belangrijke genderverschillen zijn wat betreft criminologische en psychiatrische kenmerken, risicofactoren, maar ook incidenten tijdens de behandeling. Vrouwen hebben over het algemeen een nog meer belastende voorgeschiedenis met veel victimisatie en complexe problematiek, waarbij de Borderline persoonlijkheidsstoornis het meest voorkomt. Tijdens de behandeling laten vrouwelijke patiënten meer zelfdestructief en manipulatief gedrag zien dan mannen, maar ook gewelddadig gedrag komt bij hen vaker voor. In The Journal of Forensic Psychiatry and Psychology is recent een artikel verschenen waarin deze genderverschillen uitgebreid zijn beschreven (De Vogel, Stam, Bouwman, ter Horst, & Lancel, 2015). Op de website www.gewelddadigevrouwen.nl is meer informatie te vinden en zijn recente presentaties over dit onderwerp te downloaden.
Jong, M. de, Hogeveen, B., Vogel, V. de, & Didden, R. (2014). Voorgeschiedenis en victimisatie bij vrouwen met een lichte verstandelijke beperking (LVB): Een vergelijking met vrouwen zonder een LVB en mannen met een LVB. Nederlands Tijdschrift voor Zorg aan Verstandelijk Gehandicapten, 40, 305-322.
Karsten, J., Vogel, V. de, & Lancel, M. (2015). Characteristics and crimes of women with borderline personality disorder in forensic psychiatry: A multicenter study. Psychology, Crime and Law. DOI:10.1080/1068316X.2015.1077250
Klein Tuente, S. , Vogel, V. de, & Stam, J. (2014). Exploring the criminal behavior of women with psychopathy: Results from a multicentre study into psychopathy and violent offending in female forensic psychiatric patients. International Journal of Forensic Mental Health, 13, 311-322. DOI:10.1080/14999013.2014.951105
Vogel, V. de & Lancel, M. (2015). Gender differences in the manifestation of psychopathy: Results from a multicentre study in forensic psychiatry. Manuscript in press.
Vogel, V. de, & Spa, E. de (2015). Criminele voorgeschiedenis en delictanalyse bij vrouwelijke terbeschikkinggestelden: Een vergelijking met mannen. Panopticon, 36, 433-448.
Vogel, V. de, Stam, J., Bouman, Y., Horst, P. ter, & Lancel, M. (2015). Violent women: A multicentre study into gender differences in forensic psychiatric patients. The Journal of Forensic Psychiatry & Psychology. DOI: 10.1080/14789949.2015.1102312